Khơi thông dòng vốn để HTX vươn lên làm giàu

Thấy được tầm quan trọng của nguồn vốn trong quá trình sản xuất của HTX, nhiều tỉnh thành trên cả nước đã có những chính sách thiết thực. Điển hình như ở Bắc Kạn, toàn tỉnh hiện có 311 HTX. Thời gian qua, để các HTX vượt qua khó khăn, phát triển sản xuất, Liên minh HTX tỉnh đã triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ, đặc biệt là vốn vay lãi suất thấp từ Quỹ hỗ trợ phát triển HTX.

Được vay vốn, HTX "sống khỏe"

Đến nay, Liên minh HTX tỉnh Bắc Kạn đã triển khai hơn 50 dự án vay vốn cho các HTX với tổng số tiền trên 5,4 tỷ đồng, thời gian vay 2 - 3 năm tùy vào từng dự án. Số HTX nông nghiệp được vay là 43 HTX, chiếm 73,68%; 15 HTX phi nông nghiệp được vay, chiếm 26,32%.

Sự hỗ trợ về vốn trở thành động lực để các HTX phát triển bền vững. Đơn cử, năm 2019, HTX Minh Anh (TP. Bắc Kạn) được vay 99 triệu đồng trong thời gian 2 năm. Nhờ linh hoạt, chủ động trong sản xuất, kinh doanh nên hiện nay HTX Minh Anh hoạt động hiệu quả với nhiều sản phẩm từ nấm được thị trường ưa chuộng.

Chị Nông Thị Biệt, Giám đốc HTX Minh Anh, cho biết: "Nguồn vốn vay tuy không lớn nhưng đã tạo thêm nguồn lực giúp HTX duy trì và mở rộng hoạt động sản xuất, tạo việc làm ổn định, nâng cao thu nhập cho thành viên, nhất là trong bối cảnh khó khăn do dịch bệnh Covid-19".

Đến nay HTX có 6 sản phẩm được xếp hạng 3 sao OCOP. Giai đoạn 2022-2024, HTX có kế hoạch liên kết trồng 30 tấn nguyên liệu để sản xuất nấm sò, mộc nhĩ. Tạo việc làm cho trên dưới 10 lao động tại địa phương.

Nhiều HTX đang phát triển tốt, trở thành điểm tựa làm giàu của thành viên, nông dân nhờ được vay vốn.

Việc hỗ trợ nguồn vốn vay cho HTX cũng đang được thực hiện nhiều năm qua ở tỉnh Hòa Bình. Nhiều HTX sau khi được vay vốn đã phát triển ổn định, trở thành điểm tựa sản xuất cho thành viên. Điển hình như HTX dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Vũ Lâm (huyện Lạc Sơn).

Anh Trần Văn Long, Giám đốc HTX, cho biết, khi mới thành lập, HTX gặp nhiều khó khăn về vốn và đất để mở rộng quy mô sản xuất.Tuy nhiên, được sự giúp đỡ của chính quyền địa phương, HTX đã tiếp cận được nguồn vốn, đồng thời được thuê 1 ha đất rừng sản xuất tại xóm Re, xã Ân Nghĩa để xây dựng chuồng trại nuôi 13.000 con gà/lứa; thuê 1.140 m2 đất 5% tại phố Lâm Hóa 2, xã Vũ Bình để nuôi 40 con đà điểu, 10 con hươu.

Quy mô chăn nuôi được duy trì từ năm 2018 đến nay. Hiện, mỗi năm, HTX xuất chuồng khoảng 78 tấn gà lai ri (52.000 con), thu 4 tỷ đồng; khoảng 4 tấn đà điểu (40 con), thu gần 360 triệu đồng/năm; 1,1 tấn hươu, thu từ nhung và thịt hơi khoảng 360 triệu đồng/năm.

Sau khi trừ chi phí, tổng doanh thu bình quân của HTX ước khoảng 585 triệu đồng/người/năm, tạo việc làm thường xuyên cho 10 lao động với thu nhập 5 triệu đồng/người/tháng.

Kịp thời tháo gỡ khó khăn

Có thể thấy, vốn đóng vai trò rất quan trọng đối với hoạt động và phát triển của HTX. Ðặc biệt, nó giúp HTX mở rộng sản xuất kinh doanh và phát triển các dịch vụ phục vụ thành viên như dịch vụ đầu vào phục vụ sản xuất, các dịch vụ bảo quản, sơ chế, chế biến và tiêu thụ sản phẩm.

Ðồng thời, vốn vay tạo điều kiện để HTX ứng dụng khoa học công nghệ mới, đầu tư trang thiết bị máy móc và các cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất kinh doanh. Qua đó, thúc đẩy HTX đẩy mạnh chế biến sản phẩm, tăng giá trị gia tăng thay vì bán sản phẩm thô với giá thấp.

Tuy nhiên, cần nhìn nhận khả năng tiếp cận vốn tín dụng của HTX vẫn còn không ít khó khăn. Theo Cục Kinh tế Hợp tác và Phát triển Nông thôn thuộc Bộ NN&PTNT, thời gian qua, ngân sách nhà nước đầu tư cho khu vực kinh tế hợp tác và HTX còn hạn chế. Tiếp cận vốn vay của HTX theo chính sách tín dụng nông nghiệp nông thôn chỉ chiếm 2,18% tổng dư nợ đã giải ngân.

Về tiếp cận tín dụng của các HTX nông nghiệp, tổng dư nợ đến năm 2021 đạt 6.000 tỷ đồng. Trong đó, giai đoạn 2002 đến nay, chỉ có khoảng 7.030 HTX được hỗ trợ tín dụng, bình quân chỉ có khoảng 700 HTX/năm, tương đương chỉ có 3,7% HTX được tiếp cận tín dụng hàng năm.

Trong bối cảnh đó, các cấp và các ngành chức năng cần quan tâm “khơi thông” các nguồn tín dụng để tạo điều kiện cho HTX nông nghiệp phát triển.

Theo chuyên gia, để các HTX thuận lợi trong tiếp cận vốn, ngành chức năng cần tăng cường các hoạt động tập huấn về tài chính, tín dụng cho HTX, cũng như hỗ trợ kết nối với các tổ chức tín dụng. Kịp thời bổ sung, hoàn thiện các cơ chế, chính sách về vốn cho HTX và doanh nghiệp trong phát triển chuỗi liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ nông sản. Tăng cường thêm nguồn vốn cho các Quỹ hỗ trợ HTX tại các địa phương và tạo điều kiện để các HTX được tiếp cận đa dạng nhiều nguồn vốn...

Ông Nguyễn Tiến Ðịnh, Phó Trưởng phòng Kinh tế hợp tác, Cục Kinh tế Hợp tác và Phát triển Nông thôn, cho hay bên cạnh việc kịp thời sửa đổi Luật HTX và các Nghị định, thông tư có liên quan để tạo thuận lợi cho HTX tiếp cận các nguồn vốn, Nhà nước cần hỗ trợ đầu tư các cơ sở hạ tầng cho HTX khi tham gia các chuỗi liên kết để hình thành tài sản của HTX.

Qua đó, HTX có thể phát triển sản xuất kinh doanh và có tài sản để thế chấp khi vay vốn. Ðồng thời, khuyến khích các ngân hàng thương mại xây dựng các gói tín dụng cho HTX tham gia chuỗi gắn với xây dựng vùng nguyên liệu lớn.

Bên cạnh đó, cần khuyến khích doanh nghiệp trong chuỗi tham gia hỗ trợ tài chính, đầu tư giống, vật tư đầu vào cho HTX. Ðối với HTX cần mở rộng thành viên, hợp tác liên kết, sáp nhập các HTX trong chuỗi tạo thành quy mô thị trường nội bộ lớn.