Sứ mệnh đặc biệt của khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã: Không bỏ lại ai ở phía sau

Nhân ngày Hợp tác xã quốc tế 3/7/2021 với thông điệp “Cùng nhau xây dựng lại một thế giới tốt đẹp hơn” Cổng thông tin điện tử VCA đã có cuộc phỏng vấn với đồng chí Nguyễn Ngọc Bảo, Bí thư Đảng đoàn, Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt về một số cơ chế chính sách mà Liên minh Hợp tác xã Việt Nam đã, đang và sẽ thực hiện nhằm phát triển hơn nữa khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã trong thời gian tới.

Phóng Viên: Thưa Chủ tịch, xin ông cho biết về một số cơ chế chính sách mà Liên minh Hợp tác xã Việt Nam đang thực thi  hướng đến ủng hộ, hỗ trợ thành viên HTX cũng như khu vực kinh tế tập thể (KTTT), hợp tác xã (HTX) như thế nào?

Chủ tịch Nguyễn Ngọc Bảo: Trong 6 tháng đầu năm 2021 và kể cả năm 2020 trong điều kiện thực hiện mục tiêu kép của Đảng và Nhà nước, vừa chống dịch Covid-19 vừa phát triển kinh tế thì khu vực KTTT, HTX tiếp tục phát triển về số lượng, chất lượng và hiệu quả. Trước hết là sự cố gắng của các HTX và các thành viên HTX cùng với sự hỗ trợ tích cực của các chính sách, sự chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và cấp ủy chính quyền địa phương.

Liên minh Hợp tác xã Việt Nam từ Trung ương xuống địa phương đóng vai trò nòng cốt để thực hiện các chính sách và hỗ trợ đại diện bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của thành viên. Chúng tôi đã thực hiện theo chức năng, nhiệm vụ được giao. Trước hết, đẩy mạnh công tác tuyên truyền để nâng cao nhận thức của xã hội cũng như là hệ thống chính trị, kể cả quốc tế về sự tất yếu khách quan và vai trò của khu vực KTTT, HTX, đóng góp cho tăng trưởng kinh tế bền vững và hài hòa lợi ích của đất nước.

Thứ hai, chúng tôi sử dụng các nguồn lực từ ngân sách cũng như các nguồn lực xã hội hóa và kể cả huy động quốc tế để mở rộng và tích cực đào tạo nâng cao năng lực quản trị cho đội ngũ cán bộ của HTX. Cùng với đó là đào tạo nghề gắn với sản phẩm theo các sản phẩm và các mô hình chúng tôi hỗ trợ xây dựng chuỗi.

Thứ ba, đẩy mạnh xây dựng các mô hình ở các địa phương. Trong hơn 3 năm qua chúng tôi đã triển khai được 200 mô hình, bước đầu thì đã có hiệu quả và đang hoàn thiện cơ chế để tiếp tục sử dụng các nguồn lực từ các nguồn lực để mở rộng trong những năm tới.

Trong thời gian qua, Liên minh HTX Việt Nam làm tương đối tốt, đó là đẩy mạnh xúc tiến thương mại bằng nguồn lực của các địa phương, của Trung ương và xã hội hóa, kết nối với lại các tập đoàn bán lẻ, kết nối với các doanh nghiệp chế biến, các thành viên liên kết cấp quốc gia. Đây là công việc làm tương đối thường xuyên và mở rộng.

Chúng tôi đã đề xuất và được Chính phủ ban hành Nghị định số 45/2021/NĐ-CP ngày 31/3/2021 về việc thành lập, tổ chức và hoạt động của Quỹ Hỗ trợ phát triển hợp tác xã. Theo đó thì Quỹ Trung ương đã được bổ sung vốn điều lệ 1.000 tỷ đồng, các địa phương với mức tối thiểu là 20 tỷ đồng. Từ đó hình thành nên một hệ thống Quỹ Hỗ trợ để giải quyết một trong những điểm nghẽn về vốn ngắn hạn, dài hạn, trung hạn cho các HTX.

Một điểm rất quan trọng khác là chúng tôi cũng mở rộng các dịch vụ hỗ trợ liên quan đến khoa học công nghệ để hỗ trợ cho các mô hình hoạt động có hiệu quả. Bên cạnh đó thì chúng tôi cũng làm tốt chức năng đại diện, bảo vệ quyền lợi pháp của thành viên trong các vụ việc liên quan đến lợi ích của thành viên. Chúng tôi đã có văn bản kiến nghị với Quốc hội, với Thủ tướng Chính phủ về các văn bản cần được rà soát, đặc biệt là quy định pháp luật liên quan đến đối tượng thụ hưởng, đối tượng thực thi chính sách là các HTX, chỉnh sửa để đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của thành viên.

Chủ tịch Nguyễn Ngọc Bảo đến thăm và làm việc với Quỹ TDND thị trấn Nông trường Mộc Châu, Sơn La

Phóng viên: Thưa Chủ tịch, với Nghị định 45 như ông vừa chia sẻ, các HTX cũng rất mong chờ được vay vốn nhưng điều kiện để tiếp cận Quỹ này đang còn nhiều khó khăn với HTX nhỏ. Vậy Liên minh Hợp tác xã Việt Nam sẽ có những giải pháp như thế nào để tháo gỡ những vấn đề này?

Chủ tịch Nguyễn Ngọc Bảo: Vừa qua Chính phủ ban hành Nghị định số 45/2021/NĐ-CP ngày 31/3/2021 về việc thành lập, tổ chức và hoạt động của Quỹ Hỗ trợ phát triển hợp tác xã tại Trung ương cũng như địa phương, thể chế hóa quy định tại Điều 6 Luật Hợp tác xã năm 2012, tạo hành lang cho việc thành lập, hoạt động của Quỹ hỗ trợ phát triển Hợp tác xã.

Mô hình này ở các nước cũng đã có và đây là công cụ của Nhà nước để hỗ trợ vốn cho các HTX cũng như thành viên HTX và cũng làm công cụ để giúp cho hệ thống Liên minh Hợp tác xã Việt Nam thực hiện việc liên kết với thành viên và trợ giúp về lợi ích cho thành viên. Từ đó gắn kết các thành viên cùng nhau thực hiện các chính sách của Nhà nước cũng như thúc đẩy phát triển HTX. Chúng tôi là đã tích cực tham gia với các bộ, ngành trình Chính phủ nghị định này.

Chúng tôi hy vọng rằng trong năm 2021, các cơ chế hoạt động của Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã tại Trung ương và địa phương sẽ cơ bản được hoàn thiện. Nhờ đó ngân sách địa phương sẽ có cơ sở pháp lý để cấp vốn, thành lập cũng như bổ sung vốn cho các Quỹ hiện có và thành lập các Quỹ mới ở đủ cả 63 tỉnh thành. Và cả Quỹ hỗ trợ tại Trung ương cũng có điều kiện bổ sung vốn. Năm nay, theo đầu tư công chúng tôi sẽ bổ sung khoảng 550 tỷ đồng. Ngoài ra chúng tôi đang xây dựng các kế hoạch để huy động thêm các nguồn lực từ thị trường để tăng khối lượng vốn cho vay.

Đối với HTX, nhờ có Nghị định 45, khả năng vay vốn của các Quỹ hỗ trợ sẽ tăng lên khá lớn. Thứ nhất, là vay được vốn ngắn hạn mà trước đây chưa có. Thứ hai, là các thành viên của HTX cũng được vay, trước đây chỉ có HTX với được vay. Thứ ba, là hiện nay có xu hướng là hình thành các chuỗi liên kết riêng công nghệ cao, đặc biệt nông sản chủ lực quốc gia. Như vậy là hiệu quả hoạt động của các thành viên HTX, HTX tăng lên, theo đó thì phương án vay vốn khả thi hơn, tạo điều kiện cho HTX được tiếp cận vốn thuận lợi hơn.

Một điều nữa là chúng tôi đang chỉ đạo rất sát sao việc tăng cường năng lực thẩm định của các Quỹ hỗ trợ để từ đó giảm bớt các thủ tục về vay vốn như thủ tục đảm bảo tiền vay, các thủ tục không còn đúng với thực tiễn hiện nay. Chúng tôi cũng áp dụng công nghệ số để liên kết trực tiếp các HTX với người vay.

Chúng tôi cũng sẽ ký kết hợp tác với một số ngân hàng quản lý dòng tiền để giải ngân cho tốt. Cùng với đó chúng tôi chỉ đạo và đang xúc tiến để Quỹ hỗ trợ Trung ương sẽ ủy thác và đồng tài trợ với Quỹ hỗ trợ tại địa phương từ đó đáp ứng cho các nhu cầu vay vốn từ nhỏ đến lớn, cả ngắn hạn và dài hạn.

Chủ tịch Nguyễn Ngọc Bảo thăm HTX nông nghiệp công nghệ cao Ứng Hòa, Hà Nội

Sau khi Nghị định 45 được ban hành, Ban chấp hành Liên minh Hợp tác xã Việt Nam cũng đã ban hành Kế hoạch triển khai rất cụ thể với mục tiêu trong năm nay sẽ hoàn thành cơ bản các thể chế, cơ chế, áp dụng với công nghệ, tuyển nhân sự, bộ máy, có vốn đến đâu thì giải ngân kịp thời đến đó. Vì vốn này được Nhà nước giao cho các Quỹ hỗ trợ của Hệ thống Liên minh Hợp tác xã Việt Nam là để hỗ trợ cho bà con, hỗ trợ cho HTX, cho nên cần phải giải ngân cho hiệu quả và không để nợ xấu phát sinh. Nếu có là do điều kiện bất khả kháng, thì phải có cơ chế bù đắp rủi ro, ngoài ra phải tập trung vào những mặt hàng chủ lực quốc gia, vùng, địa phương, những HTX làm ăn có hiệu quả để tạo điều kiện cho HTX phát triển mạnh lên, tạo nhiều việc làm và mang lại lợi ích cho thành viên.

Phóng Viên: Nhân ngày Quốc tế Hợp tác xã 03/7/2021, Chủ tịch muốn gửi thông điệp gì đến Hệ thống Liên minh Hợp tác xã Việt Nam cũng như khu vực KTTT, HTX?

Chủ tịch Nguyễn Ngọc Bảo: Các HTX trên địa bàn nước ta, cũng như các HTX trên toàn cầu phải cùng nhau thực hiện một sứ mệnh, đó là không bỏ lại ai ở phía sau, vì sự phát triển của mỗi người, mỗi gia đình, của cộng đồng cũng như của tất cả các thành viên của HTX. Tôi cũng mong rằng là các HTX trên địa bàn cả nước hãy luôn nỗ lực phấn đấu. Khu vực KTTT, HTX luôn được Đảng và Nhà nước luôn quan tâm, có chính sách hỗ trợ kịp thời.

Nhu cầu của nền kinh tế và nhu cầu thực tế của mỗi thành viên sẽ tiếp tục phát triển bền vững, và mang lại lợi ích chung cho từng thành viên của HTX cũng như cộng đồng. Qua đó đóng góp xứng đáng vào mục tiêu phát triển kinh tế nhanh, bền vững trong dài hạn và đặc biệt là thực hiện thắng lợi mục tiêu kép mà Đảng và Nhà nước đề ra trong điều kiện dịch Covid-19.

PV: Xin cảm ơn Chủ tịch!