Quang cảnh Hội thảo tại điểm cầu chính ở Hà Nội

Chiều 18/3, tại Hà Nội, Liên minh hợp tác xã Việt Nam phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng Đại sứ quán Đức tại Việt Nam tổ chức Hội thảo “Kinh nghiệm quốc tế về phát triển HTX và Luật HTX của một số quốc gia trên thế giới”. Hội thảo diễn ra cả hình thức trực tiếp và trực tuyến trên nền tảng zoom với 100 điểm cầu trong đó 60 điểm cầu là từ các tổ chức HTX và 40 điểm cầu là các đoàn đại biểu quốc hội các địa phương. Hội thảo đã thu hút đông đảo đại biểu tham dự đến từ 20 nước và vùng lãnh thổ trên thế giới.

Hội thảo lần này là cơ hội để các đại biểu trong nước và quốc tế đóng góp ý kiến, hoàn thiện Luật HTX, học tập kinh nghiệm, phát triển và tham khảo quả trình xây dựng Luật HTX của các quốc gia trên thế giới đồng thời tập trung trao đổi các nội dung về thực trạng áp dụng Luật HTX 2012 tại Việt Nam, kinh nghiệm phát triển HTX và chính sách của Chính phủ về hỗ trợ phong trào HTX; kinh nghiệm trong hoạt động kiểm toán HTX, Luật HTX và chính sách phát triển HTX tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương, quan điểm quốc tế và khuyến nghị hoàn thiện Luật HTX, các tác động trong sửa đổi Luật HTX.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, TS Nguyễn Ngọc Bảo đã khẳng định: Sau 10 năm thi hành Luật HTX, khu vực kinh tế tập thể, HTX có chuyển biến tích cực về chất và lượng; cơ bản khắc phục tình trạng yếu kém, tận dụng và khai thác được dư địa, tiềm năng, không gian phát triển, từng bước khẳng định vị trí, vai trò của một trong những thành phần kinh tế nền tảng trong nền kinh tế quốc dân. Việc chuyển đổi, tổ chức lại các HTX theo quy định của Luật HTX cơ bản được hoàn thành; công tác vận động, hướng dẫn thành lập các HTX đạt được kết quả quan trọng; trong 20 năm qua cả nước có 37.810 HTX mới được thành lập. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng của khu vực kinh tế tập thể còn thấp so với các khu vực kinh tế khác; tỷ lệ đóng góp vào GDP chưa đáp ứng yêu cầu. Phần lớn tổ chức kinh tế tập thể, HTX có quy mô nhỏ, phát triển không đồng đều giữa các vùng, miền, giữa khu vực nông nghiệp và phi nông nghiệp. Thêm vào đó, trong thời gian thực hiện Luật HTX 2012 đã có một số vấn đề nảy sinh cần phải được nghiên cứu, tổng kết thực tiễn để sửa đổi bổ sung hoàn thiện cho phù hợp với tình hình phát triển của HTX trong bối cảnh mới.

Hội thảo quốc tế diễn ra cả hai hình thức trực tiếp và trực tuyến với 100 điểm cầu trong nước và quốc tế

Tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Duy Đông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sửa đổi, bổ sung Luật HTX 2012 trong tiến trình hội nhập sâu rộng và chuyển đổi số mạnh mẽ như hiện nay. Theo Thứ trưởng Trần Duy Đông, tại Nghị quyết số 134/NQ-CP ngày 25/9/2020 về ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Kết luận số 70-KL/TW ngày 09/3/2020 về tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể, Chính phủ đã giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì xây dựng Luật mới hoặc sửa đổi bổ sung, hoàn thiện Luật Hợp tác xã năm 2012 trong năm 2022. Thực hiện Nghị quyết trên, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã nỗ lực tổ chức nhiều hoạt động tổng kết 10 năm thi hành Luật Hợp tác xã như các cuộc hội thảo tham vấn ý kiến các chuyên gia trong và ngoài nước, các hoạt động nghiên cứu khoa học, khảo sát thực tiễn, lấy ý kiến từ các Bộ, ngành, địa phương… để rà soát các vấn đề khó khăn, vướng mắc, các hạn chế, bất cập của Luật Hợp tác năm 2012. Trên cơ sở đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã đề xuất 05 nhóm chính sách sửa đổi, xây dựng Hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Hợp tác xã (sửa đổi) lấy ý kiến rộng rãi, được Bộ Tư pháp thẩm định trước khi trình Chính phủ theo đúng quy định.

Cũng tại Hội thảo, ngài Weert Börner, Phó Đại sứ CHLB Đức tại Việt Nam đã bày tỏ tin tưởng qua Hội thảo lần này sẽ có nhiều chia sẻ kinh nghiệm của các đối tác quốc tế nói chung và CHLB Đức nói riêng về phát triển và nhân rộng hiệu quả của mô hình kinh tế HTX với sự phát triển kinh tế xã hội, trả lời cho câu hỏi “làm thế nào để cải thiện hiệu suất của các mô hình HTX, tiến tới phát triển sản xuất kinh doanh bền vững, hiệu quả”. Ngài Phó Đại sứ nhấn mạnh rằng, Việt Nam với hơn 60% HTX quy mô nhỏ và vừa, do đó, để góp phần tạo nền tảng cơ hội tăng khả năng phát triển của HTX, đã đến lúc cần cơ cấu lại HTX, chuyển đổi đảm bảo phát triển với quy mô và hiệu suất tốt hơn theo hướng tiếp cận an toàn hơn với môi trường, ứng dụng công nghệ hiện đại trong tiến trình chung tay giảm nghèo, đối phó hiệu quả với biến đổi khí hậu.

Tham luận tại Hội thảo, Cục trưởng Cục Phát triển HTX, Bộ Kế hoạch và Đầu tư Phùng Quốc Chí cho biết, mới đây nhất, tại Nghị quyết số 22/NQ-CP ngày 28/02/2022 về Phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 2 năm 2022, Chính phủ đã thống nhất trình Ủy ban thường vụ Quốc hội về Đề nghị xây dựng Dự án Luật HTX (sửa đổi) do Bộ Kế hoạch và Đầu tư dự thảo để bổ sung vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022 tại Kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XV, trình Quốc hội cho ý kiến lần 1 dự án Luật HTX (sửa đổi) tại Kỳ họp thứ 4 vào Quý IV/2022. Đề cương chi tiết Luật HTX (sửa đổi) bao gồm 15 chương, 117 điều. Dự thảo có một số điểm mới so với Luật HTX năm 2012 như, mở rộng thành viên tham gia HTX, bao gồm thành viên liên kết là hộ cá nhân, gia đình, doanh nghiệp, nhà đầu tư, nhà khoa học; mở rộng phạm vi điều chỉnh, bổ sung đối tượng HTX là liên đoàn HTX; hoàn thiện quy định về đăng ký, giải thể, tổ chức lại và chuyển đổi theo hướng đơn giản hóa thủ tục, tăng cường hậu kiểm và ứng dụng công nghệ thông tin; hoàn thiện các quy định về cơ cấu tổ chức, tài chính, tài sản của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã để nâng cao năng lực và tạo động lực cho hợp tác xã phát triển; quy định chi tiết 1 chương về kiểm toán và 1 chương về chính sách ưu đãi, hỗ trợ.

Theo gợi ý của ông Nguyễn Mạnh Cường, Phó Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam, cần thể chế hóa đầy đủ, kiến tạo phát triển, lấy HTX làm trung tâm xây dựng khung pháp lý chung trên cơ sở HTX tự chủ, tự chịu trách nhiệm, năng động, sáng tạo, hội nhập trong nước và quốc tế; tạo bước đột phá, hướng tới xóa bỏ tiền kiểm và tăng cường hậu kiểm HTX, liên hiệp HTX; tạo điều kiện thuận lợi để HTX phát triển nhanh, bền vững và bình đẳng; đa dạng hình thức liên kết, hợp tác, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của HTX; xác định rõ địa vị pháp lý, chức năng, nhiệm vụ của tổ chức đại diện HTX, liên hiệp HTX trong đó có Liên minh HTX Việt Nam…

Chia sẻ của ông Zhang Wangshu, Trưởng ban Hợp tác quốc tế, Liên đoàn HTX cung tiêu toàn Trung Quốc từ điểm cầu Trung Quốc

Các đại biểu tham dự Hội thảo cũng đã được lắng nghe các chia sẻ kinh nghiệm quý báu từ mô hình HTX của Trung Quốc, Nhật Bản, Hà Lan, CHLB Đức đồng thời với các trao đổi của các đại diện Liên minh HTX quốc tế (ICA) về mạng lưới Luật HTX quốc tế và một số quốc gia khác trên thế giới…

Hội thảo cũng đem đến cách nhìn cùng cách tiếp cận mới có tính đột phá, phù hợp với xu thế phát triển của Việt Nam và thế giới. Việc sửa đổi Luật HTX sẽ tạo hành lang pháp lý thông thoáng, tạo điều kiện thuận lợi để các tổ chức kinh tế hợp tác phát triển năng động, hiệu quả, bền vững, thực sự là thành phần quan trọng của nền kinh tế với nhiều mô hình liên kết, thu hút nhiều thành phần tham gia vào khu kinh tế tập thể, nâng cao thu nhập, chất lượng cuộc sống của các thành viên, từ đó góp phần tạo chuyển biến lớn cho khu vực kinh tế tập thể, HTX phát triển trong thời gian tới.