Tuyên truyền để xóa bỏ định kiến về mô hình HTX kiểu cũ, hoài nghi về HTX kiểu mới

Ông Lê Hải Bình, Uỷ viên Dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, chia sẻ: Chủ tịch Hồ Chí Minh là người đưa ra những quan điểm lý luận đầu tiên ở Việt Nam về HTX. Trong cuộc đời mình, Bác Hồ đã luôn dành thời gian quan tâm tới người nông dân, khu vực nông thôn. HTX được bác đề cập 505 lần trong các thư, văn kiện, bài báo. Dựa trên lý luận của Bác, Đảng và Nhà nước đã xây dựng chính sách, thể chế cho khu vực kinh tế tập thể, HTX.

Ngay ở các nước phát triển hàng đầu thế giới thì vai trò của khu vực HTX rất quan trọng

Năm 1996, Việt Nam thông qua Luật HTX đầu tiên. Sau đó, từ thực tế triển khai đã ban hành Luật HTX 2003, Luật HTX 2012 sửa đổi, từ đó tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho khu vực kinh tế tập thể, HTX.

Ông Lê Hải Bình, Uỷ viên Dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương.

Chia sẻ những mục tiêu của Nghị quyết số 20-NQ/TW, ngày 16/6/2022, Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương nhấn mạnh ngày nay ở các nước phát triển hàng đầu thì vai trò của khu vực kinh tế HTX đóng vai trò hàng đầu. Ở Hàn Quốc, 98% nông dân vào khu vực HTX, ở Đức HTX cũng đóng vai trò quan trọng. Điều này cho thấy cần phải phát triển nâng cao nhận thức về kinh tế tập thể, HTX ở các cấp, các ngành…

Về định hướng công tác tuyên truyền, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương nhấn mạnh cần đẩy mạnh tuyên truyền chủ trương, chính sách, pháp luật đường lối của Đảng và Nhà nước nhằm khắc phục định kiến về mô hình HTX kiểu cũ, hoài nghi về mô hình HTX kiểu mới, bác bỏ luận điệu xuyên tạc đòi xóa bỏ kinh tế tập thể.

Đề cao vai trò của cấp uỷ chính quyền về kinh tế tập thể, HTX, phát huy tin thần tự chủ, tự giác về kinh tế tập thể, tuyên truyền mô hình KTTT có hiệu quả; Phản ánh quá trình rà soát, bổ sung về cơ chế, chính sách pháp luật; Tuyên truyền vai trò hệ thống liên minh HTX Việt Nam từ Trung ương đến địa phương…

Nhấn mạnh tới tầm quan trọng của công tác tuyên truyền, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương kể, câu chuyện Chủ tịch Hồ Chí Minh về thăm HTX ở Hòa Bình, Bác đã dành thời gian chia sẻ một cách đơn giản nhất về khái niệm HTX để bà con tham gia. "Bác nhấn mạnh vào HTX là người khỏe hỗ trợ người yếu, ngay sau đó nhiều bà con đã tham gia HTX. Điều này cho thấy tuyên truyền cần hiệu quả, giúp quần chúng nhân dân hiểu được HTX là gì rất quan trọng", ông Bình chia sẻ. 

Nhân rộng các mô hình mới, cách làm hay

Theo ông Bùi Trường Giang, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội đồng Lý luận Trung ương, quan điểm, chủ trương về phát triển nông nghiệp, nông thôn, nông dân được thể hiện thống nhất và xuyên suốt trong các văn kiện của Đảng. Trong đó, phát triển kinh tế tập thể đóng vai trò quan trọng trong việc cơ cấu lại sản xuất, thúc đẩy nông nghiệp phát triển, nâng cao thu nhập và đời sống cho người nông dân theo đúng mục tiêu mà Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã đề ra.

Trong hơn 20 năm qua (2002 - 2022), Nghị quyết số 13-NQ/TW, ngày 18/3/2002, của Ban Chấp hành Trung ương, “Về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể”, đã được triển khai thực hiện nghiêm túc, tích cực, đạt được nhiều kết quả quan trọng trong đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể.

Tuy nhiên, ông Bùi Trường Giang cũng đặt ra những vấn đề về lý luận, đó là chưa tạo bước chuyển biến căn bản trong nhận thức và tư duy lý luận về KTTT, còn có những điểm chưa thống nhất, nội dung chưa rõ, chưa thấy được tính quy luật chung và tính đặc thù của sự hình thành, phát triển KTTT ở nước ta trong thời kỳ mới.

Các điều kiện cần và đủ để phát triển kinh tế tập thể, kinh tế HTX ã kiểu mới bền vững, hiệu quả chưa được bảo đảm đồng bộ.

Môi trường thể chế, chính sách chưa đủ mạnh, chưa mang tính đột phá để thúc đẩy phát triển KTTT; chính sách hỗ trợ, ưu đãi về phát triển HTX được ban hành nhiều nhưng tính khả thi thấp, thiếu nguồn lực triển khai, hiệu lực thi hành thấp, tổ chức thực hiện thiếu đồng bộ.

Sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, công tác quản lý nhà nước các cấp về KTTT, mà nòng cốt là HTX chưa thực sự thường xuyên, thiếu tập trung, thống nhất; chưa phát huy đầy đủ, hiệu quả vị trí, vai trò của hệ thống chính trị, nhất là hệ thống Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và tổ chức chính trị - xã hội, Hội Nông dân Việt Nam, Liên minh HTX Việt Nam trong thúc đẩy phong trào HTX, phát triển KTTT, kinh tế hợp tác.

Tự thân các HTX chưa phát huy đầy đủ, hiệu quả bản chất, vị trí, vai trò liên kết hợp tác giữa các thành viên, liên kết với các đối tác, doanh nghiệp, với các thành phần, khu vực kinh tế khác, lợi ích kinh tế trực tiếp mang lại cho thành viên chưa nhiều; năng lực quản trị, khả năng huy động các nguồn lực, tiếp cận và vận dụng chính sách hỗ trợ phát triển HTX chưa đáp ứng yêu cầu.

Trong thời gian tới, ông Giang cho rằng cần tiếp tục đổi mới tư duy lý luận, thống nhất, nâng cao nhận thức, hình thành hệ thống lý luận nền tảng về “kinh tế tập thể”, “kinh tế hợp tác”, “hợp tác xã” trong thời kỳ mới. Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực KTTT. Hoàn thiện đồng bộ chính sách thúc đẩy, hỗ trợ, cơ chế huy động, bảo đảm các nguồn lực phát triển KTTT, kinh tế hợp tác, HTX.

Cụ thể, ông Giang cho rằng sửa đổi căn bản Luật HTX năm 2012, trong đó cần chú trọng: Bảo đảm tính định hướng xã hội chủ nghĩa, bảo đảm những nguyên tắc, bản chất giá trị tốt đẹp của HTX; Bảo đảm vừa định hướng, khuyến khích hoạt động khu vực HTX về đúng bản chất là phục vụ thành viên, phát triển thị trường nội bộ, vừa tạo hành lang pháp lý thông thoáng cho HTX, liên hiệp HTX tham gia, mở rộng thị trường giống như doanh nghiệp và các tổ chức kinh tế khác; tạo hành lang pháp lý thông thoáng, bảo đảm quyền tự do hợp tác, liên kết sản xuất, kinh doanh bình đẳng của HTX.

Nhân rộng các mô hình mới, cách làm hay, hiệu quả trong đổi mới phương thức sản xuất, kinh doanh, đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, ứng dụng khoa học - công nghệ, nâng cao sức cạnh tranh, hiệu quả hoạt động của HTX; Hoàn thiện thể chế, chính sách về đất đai nhằm thúc đẩy phát triển HTX đáp ứng yêu cầu mới. Tăng cường đầu tư ngân sách nhà nước cho phát triển các hình thức kinh tế hợp tác, HTX.

Báo chí là cầu nối giữa hợp tác xã, doanh nghiệp và người tiêu dùng

Theo ông Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập báo Nhân dân, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, KTTT, mà nòng cốt là HTX, là bộ phận cấu thành quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta hiện nay. 

Ông Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập báo Nhân dân, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam

Trong 20 năm qua, nhờ hàng trăm ngàn tin, bài phản ánh, phân tích, chương trình phát thanh, truyền hình từ các cơ quan báo chí chủ lực. Các mục tiêu, vụ của Nghị quyết 13, cũng như các chủ trương, chính sách về kinh tế tập thể đã được tuyên truyền, phổ biến rộng rãi. Nhận thức xã hội được nâng cao, nhiều bất cập được báo chí nhận diện, nhiều khó khăn được báo chí góp phần tham mưu tháo gỡ. Tìm kiếm trên công cụ Google với từ khóa “Kinh tế tập thể” và “Hợp tác xã” cho ra hàng trăm nghìn và hàng triệu kết quả. Điều đó phần nào cho thấy mức độ truyền thông mạnh mẽ của báo chí trong lĩnh vực quan trọng này.

Ông Minh cho rằng nhiệm vụ chủ yếu đầu tiên mà báo chí góp phần thực hiện hiệu quả là tuyên truyền sâu rộng chủ trương, chính sách về phát triển kinh tế tập thể trong các cơ quan quản lý, đồng thời thay đổi, nâng cao nhận thức của nhân dân, tạo sự thống nhất về quan điểm và hành động trong toàn Đảng, toàn dân về bản chất, vai trò quan trọng của KTTT, HTX trong xây dựng và phát triển đất nước.

Đặc biệt, báo chí đã trở thành một trong những kênh thông tin hữu hiệu nhất hiện nay trong việc xây dựng thương hiệu sản phẩm, là cầu nối giữa hợp tác xã, doanh nghiệp và người tiêu dùng, giúp người dân –HTX– doanh nghiệp tìm đến với nhau, qua đó triển khai hoạt động sản xuất kinh doanh hiệu quả thông qua việc giới thiệu, kết nối tiêu thụ sản phẩm từ đầu vào đến đầu ra. 

Trong bối cảnh đất nước đang hội nhập quốc tế rộng rãi, tham gia sâu vào các diễn đàn kinh tế đa phương, các hiệp định thương mại toàn cầu, báo chí có vai trò nổi bật trong việc cung cấp thông tin thị trường thế giới, làm rõ các vấn đề luật pháp quốc tế, phân tích ưu nhược điểm của các hiệp định thương mại, kết nối cung cầu, thúc đẩy xuất khẩu, giúp hàng hóa của hợp tác xã làm ra tiếp cận được các thị trường lớn. Nhờ thông tin báo chí, nhiều HTX đã bước đầu tận dụng được EVFTA và các FTA khác, mở ra con đường đưa sản phẩm Việt Nam đến EU và nhiều thị trường quan trọng của thế giới.

Không dừng lại ở việc tuyên truyền chủ trương, chính sách, nhiều khó khăn, vướng mắc của khu vực KTTT, HTX được báo chí đi sâu, phản ánh trung thực, đồng thời đề xuất giải pháp tháo gỡ. Từ những vấn đề lớn như nhận thức chung, hạ tầng pháp lý, nguồn nhân lực, điều kiện cơ sở vật chất, điều kiện tài chính, chính sách tín dụng, chính sách ưu đãi về thuế, về đất đai, chính sách hỗ trợ về khoa học công nghệ … đến những bất cập cụ thể trong triển khai Luật HTX, trong phát triển kinh tế hộ; vấn đề về điều kiện cấp vốn, khó khăn trong tiếp cận, xúc tiến thương mại, đầu tư, chương trình hỗ trợ; thiếu sót trong tổ chức, quản lý HTX, những vất vả, lo toan tìm đầu ra cho sản phẩm... đều được báo chí thông tin, phân tích khách quan, trung thực, từ đó giúp các cấp, các ngành có thêm cơ sở nghiên cứu, giải quyết. 

Ngày nay, báo chí tiếp tục đồng hành tích cực cùng khu vực KTTT, HTX, quyết tâm thực hiện thắng lợi Nghị quyết số 20 Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XIII về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả KTTT trong giai đoạn mới.